Een alternatieve Kersttoespraak

Wat zou ik de Koningin laten zeggen als ik haar kersttoespraak had geschreven? Deze vraag houdt me bezig sinds ik haar kersttoespraak las en er met Erik Jonker enkele tweets over wisselde.

De kersttoespraak heeft al volop aandacht gekregen. Onder meer op: BNR, de weblog van Wilfred Rubens, op Mol Blog, een bericht op AD dat er een Hyvesaccount wordt aangeboden, nog een bericht in het AD dat de lezers het oneens zijn met Hare Majesteit, een post op Frankwatching waarin wordt aangetoond dat Beatrix ongelijk heeft, Shownieuws is er natuurlijk ook bij, op Twitter is via @kersttoespraak een actie gestart voor een ontmoeting op de Dam in Amsterdam en Het Meisje van de Slijterij schrijft een brief.

Maar nergens vond ik een alternatief voor de Kersttoespraak zoals die is uitgesproken. Daarom hieronder mijn alternatief. Daar vind je wat ik de Koningin had laten zeggen. En om onderscheid te maken tussen haar woorden en mijn versie, heb ik mijn toevoegingen en verdraaiingen cursief gemarkeerd*. Het origineel vind je alhier. Daar gaatie!

In de schaduw van de tijden schijnt het licht van Kerstmis. Het kerstverhaal speelt in sombere dagen van onderdrukking en zorg. Het is het verhaal van het Christuskind. Op zoek naar onderdak klopten Jozef en Maria aan bij een herberg waar voor hen geen plaats bleek te zijn. Maar hun werd toch een veilige plek in een stal gegund. Daar is Jezus geboren. Met zijn komst straalt in onze wereld het licht van de liefde die ons verbindt met God en met onze medemensen.

Wezenlijk is de aloude opdracht: hebt uw naaste lief als uzelf. Vandaag is het minder duidelijk wat dat betekent. Weten we nog wie onze naaste is? Het is een ieder die op onze weg komt: de medemens in ons leven. Maar zien wij die ook? Laten wij wie wellicht onze steun en hulp nodig hebben aan hun lot over of staan wij open voor toenadering en contact en bieden we een helpende hand? Hoe goed professionele zorg ook is, we blijven aangewezen op een samenleving waarin mensen oog hebben voor elkaar. Bij tegenslag en verdriet is nu eenmaal niet alles alleen te verwachten van overheid en maatschappelijke instellingen. Gelukkig zijn er dan ook velen die zich inzetten wanneer dat nodig is.

In deze tijd van mondialisering zijn snelheden vergroot en afstanden verkleind. Technische vooruitgang en individualisering hebben de mens onafhankelijker en zichtbaarder gemaakt. We zijn ons meer en meer bewust van anderen om ons heen. Een plek waar wij ons thuis voelen, vertrouwen hebben in de mensen om ons heen en mogen uitgaan van solidariteit is enorm belangrijk. Misschien is wel de grootste uitdaging het vertrouwen te herstellen tussen de gemeenschap en de groepen individuen die elkaar reeds jaren vinden op gedeelde interesses. Ook de crisis van vandaag leert ons dat.

Wanneer de zorgen groot zijn, wordt de behoefte aan een gezamenlijk perspectief sterker gevoeld. Godsdiensten en levensovertuigingen wijzen op verantwoordelijkheid voor de naaste. Vroeger was er vrijwel overal burenhulp en vormde nabuurschap de basis van de samenleving. Men kende elkaar. Maar de moderne mens lijkt op een andere manier aandacht te hebben voor de naaste. Nu is men vooral met zichzelf en zijn gelijken bezig. We  zijn geneigd ons te richten op anderen die zijn zoals wij en onze ogen en oren te sluiten voor de omgeving. Tegenwoordig zijn buren soms vreemden. Je spreekt elkaar zonder gesprek, je kijkt naar elkaar zonder de ander te zien. Mensen communiceren via snelle korte boodschapjes, zonder elkaar ontmoet te hebben. Onze samenleving raakt steeds meer verbonden.hangt nauw samen met de wisselende en meervoudige verbondenheid met groepen. Dit geeft een sterk ‘wij-gevoel’; ons bestaan krijgt zin. Met virtuele ontmoetingen is de bevlogenheid teruggekeerd en worden bruggen geslagen. Het ideaal van het op zichzelf gerichte individu heeft zijn eindpunt bereikt. Dit is de weg naar wat ons samenbindt. Persoonlijke vrijheid

Steeds meer roept de medemens bij ons solidariteit en compassie op. Toch is tastbare nabijheid nodig om te kunnen mee-leven. Echt contact ontstaat in daden, niet alleen in woorden. Taal is onmisbaar bij het opbouwen van vertrouwen. Maar wie het gesprek niet aangaat, sluit zichzelf uit. Zo kan een middel om mensen tot elkaar te brengen ook een barrière zijn voor wie niet begrijpt en niet begrepen wordt. Dan komt er geen saamhorigheid en blijven naasten buitenstaanders.

Via woord en beeld komt veel verdriet van anderen tot ons en roept het gevoelens van compassie op, ookal is het vaak ver weg. Deze informatie verrijkt mensen en opent de ogen voor de naaste. Meeleven wordt opgewekt. Gemeenschapsgevoel ontstaat.

De moderne technische mogelijkheden brengen mensen dichter bij elkaar, ookal lijken ze schuil te gaan achter hun schermen. Wij kunnen nu spreken zonder te voorschijn te komen en een publiek vinden voor ons woord. Van mens tot mens, van groep tot groep. Snel, genuanceerd emoties uiten is makkelijk geworden. Op preken zonder respect wordt men direct afgerekend. Niet het vreemd zijn maakt de ander agressief, maar agressiviteit maakt de ander tot vreemde.

De naaste is dus dichtbij en verbonden, en ook bij rampspoed zien we hoe medegevoel wordt opgeroepen waardoor mensen zichzelf wegcijferen, aarzeling overwinnen, eigen angst of afkeer opzij zetten en alles over hebben voor een medemens in nood. In de moeilijkste omstandigheden kan barmhartigheid zich uiten in daadwerkelijke naastenliefde. Dan komt het mooie in mensen naar boven: de bereidheid onbaatzuchtig hulp te bieden, er te zijn voor onbekenden, hen te steunen in wanhoop en pijn. Mededogen verbindt ons met de naaste in nood. Een vastgehouden hand, een stem die moed inspreekt en ogen gericht op contact kunnen de boodschap van naastenliefde indringend overbrengen. In vrijwillige inzet voor anderen kent ons land een grote traditie.

Onze wereld heeft mensen nodig met passie en betrokkenheid, die een plaats geven aan wie zijn buitengesloten, die klaar staan voor hun medemensen en die blijven geloven in het goede.

Kerstmis brengt ons in een sfeer van warmte en nabijheid. In de stal bij een volle herberg wordt de bescheiden plek gevonden waar Jezus’ leven begint. In het donker van die nacht schijnt het licht van vrede op aarde en liefde voor de naaste.

Ik wens U allen een gezegend Kerstfeest toe.

Wat vind je hiervan? Wat had jij de koningin laten zeggen? Hoe zou deze versie ontvangen zijn op het net?

* Disclaimer: de auteursrechten van de originele Kersttoespraak liggen bij de RVD.

UPDATE: Meerdere lezers maakten me er op attent dat de alternatieve kersttoespraak niet te lezen was. Dat is nu opgelost. (Dit was de oplossing: de tekst heb ik geschreven in Word 2008 (Mac). Als je die tekst knipt en plakt in WordPress verschijnen er tags die worden gebuikt voor de XML-opmaak / metadatering.  Firefox en Safari maken daar geen probleem van. Internet Explorer daarentegen…)

2 gedachten over “Een alternatieve Kersttoespraak

  1. Ralf Mohnen

    Leuke alternatieve kersttoespraak! Sluit volgens mij veel beter aan bij wat er werkelijk aan de hand is.

    Wanneer is de volgende toespraak van de Koningin? Ben benieuwd of in die toespraak dan al een aantal elementen uit jouw alternatieve toespraak zijn overgenomen!

  2. Peter Keur Bericht auteur

    Ralf, bedankt voor je reactie. Het sluit wat bij betreft zeker beter aan bij wat er aan de hand is. Belangrijker is dat dit wat mij betreft veel positiever geformuleerd is. De dagen voor kerst zijn toch al zo donker…

    De volgende belangrijke toespraak is prinsjesdag (of koninginnedag?). Of is er ook een nieuwjaarstoespraak? We zullen zien!

Reacties zijn gesloten.